Вагай районы, Коллар хакимиятенђ 8 авыл керђ. Дљресендђ, Коллардан башкаларын авыл димђсђћ, хђтерлђре калыр, аларда – 2 йортта 3 кеше яши. Халык хакимият њзђгендђ тупланган. Коллар икегђ бњленгђн (берсендђ – урыслар, икенчесендђ татарлар). Барлыгы: 8 авылда 272 хуќалыкта 660 кеше, беренче Колларда 108 хуќалыкта – 249, икенчесендђ 123 хуќалыкта 323 кеше исђплђнђ. Урта белем, икенчесендђ башлангыч белем бирү мђктђплђре, ике фельдшер–акушер пункты, мђдђният йорты џђм клуб, китапханђлђр, почта, саклык банкы бњлеге, ике сљт кабул итњ пункты, берничђ кибет бар Колларда. Советлар чорында "Йолдыз” исемле совхоз булса, хђзер СХПСК "Транссервисмолоко” оешмасы эшли. Барлык территория 11 мећ гектар ќирне били. Аныћ буенча Тубыл–Вагай маршруты белђн асфальтлы юл њтђ. Ике Колларныћ да кайбер урамнарына таш юл тњшђлгђн. Йортларга газ кертњ, индивидуаль торак тљзелеше актив бара. Шулай ук авылны ямьлђндереп мђчет манарасында ай балкый.

Авыл хакимияте башлыгы Хљтќђт Исай улы Марганов белђн ђћгђмђ вакытында кызыклы мђгълњматлар тупладык. Коллар авылында туып-њскђн Хљтќђт Исай улыныћ хакимияттђ ќитђкчелек итњенђ 15 елга якын. Тђќрибђсе зур, безнећ сорауларга ул бик телђп ќавап бирде.

– Хљтќђт Исаевич, њзегезнећ туган якларыгыз џђм аныћ кешелђре турында сљйлђп китсђгез иде?

– Безнећ авыллар урнашкан территориялђр урманнарга бай, мњк ќилђкле сазлыклары, балыклы сулыклары џђм чђчњлек кырлары бихисап.

Мђктђптђ иллелђп бала укый. Ђмма, авылга яшьлђр кайта, килђчђктђ мђктђптђ укучылар саны артачагына љметлђнђбез. Нђтиќђлђр хђзердђн њк куанычлы – мђктђп яшенђчђ 50 бала исђплђнђ.

СХПСК "Транссервисмолоко” оешмасыннан башка, "РевАгро” исемле зур хуќалык ачылмакчы була. Алар дућгызлар, атлар асрап, савым сыерларны чит илдђн сатып алырга ќыеналар. Шулай итеп эш урыннары да булдырылачак.

– Ачылачак хуќалыкныћ хуќасы кем була?

– Ринат Сђфђр улы Марганов. Алар "Транссервисмолоко”га конкурент та булачак ђле. Германиядђн немецлар килеп, буш яткан ќирлђребезне њз карамакларына алмакчылар.

– Авыл халкы нинди эшлђр белђн шљгыльлђнђ?

– Халык 400 баш эре мљгезле хайван њстерђ, аннан башка атын, сарыгын да асрыйлар. Сљт кабул итњ пунктларына сљт тапшыралар. Печђн-утын ђзерлђп саталар, бђрђћге, яшелчђдђн яхшы гына керем кертђлђр. Шулай ук эрбет чиклђвеге, мњк ќилђге ућдырышлы елларда халыкка зур файда бирђ. Авыл янында ике књлебез бар, аннан балык тотабыз.

Безнећ авыл књллђре халык љчен махсус калдырылды. Кемгђ балык кирђксђ, юллама сатып ала. Ђ менђ авылдан ерактагы књллђрнећ хуќалары бар, ић мљџиме – халыкны туендыручы авыл књллђре халык карамагында.

– Сезнећ хакимияттђ исђн сугыш фронтовиклары бармы?

– Бер генђ фронтовик калган – Таштимер Зиннђтулла улы Марганов.

– Колларда 300гђ якын татар яши, "Яћарыш” газетасын ничђ кеше алдыра икђн?

– Књп тњгел, 4-5 гаилђдђн артык булмас.

– Хљтќђт ђфђнде, аныћ сђбђбен ничек аћлатырсыз?

– Татар теле мђктђптђ укытылмагач, туган телдђ халык укый белмидер, дип уйлыйм.

Ђ бит шул авылларда кайсы гына татар белђн сљйлђшмђ, барысы да  татар телен яхшы белђлђр. Дљресен ђйткђндђ, туган телгђ, милли газетабызга булган мондагы мљнђсђбђт безне гаќђплђндерде. Бу мөнәсәбәт үзгәрер, күпчелек бала татарлар булган мәктәптә татар теле дәресләре укытыла башлар, дип љмет итђбез.

Н.САФИУЛЛИНА.