Мәктәпнең педагогик эшчәнлегендә хәзергене үткән һәм киләчәк белән бәйләп анализлап кына уңышларга ирешеп була. Алдан күрә белү – ул үткән юлыңа борылып карый белү, анда бүгенге уңышларың һәм уңышсызлыкларыңның сәбәбен күрү. Бу турыда бөек педагог В.Сухомлинский язып калдыра. Шул сүзләрне күз алдында тотып эш итүче Түбән Тәүде районының Тарман мәктәбе коллективы эшчәнлеге турында бераз сөйләп китмәкче булам.

Авылның күрке булып торган урта мәктәптә балага ун укытучы белем бирә. Алар арасында Россиянең мактаулы хезмәткәре Фәрвәз Назырова, өлкә мәгариф һәм фән департаментының, район мәгариф идарәсенең Мактау грамотасы белән бүләкләнгән Илсөяр Кучамбердиева, Эльвира Галеева бар. Җәлилә Мөнир кызы Туйчикова җитәкчелегендәге укытучылар коллективының күбесе 35-45 яшьлекләр. Педагогларның барысы да электрон дәреслекләрдән файдалана, кайберләре укыту процессында информацион технологияләрне уңышлы куллана. Аларның яңалыкка омтылу теләкләре зур, ачык дәресләрдә бу ачык күренә. Мәктәптә этнокультуралы белем һәм тәрбия бирү юнәлешендә дә тырышып эшләүләре күзгә ташлана. Аларга 2005 нче елда "Мәктәп – тәрбия һәм ял эшчәнлеге үзәге” дигән исем юкка гына бирелмәгән. Алабуга пединститутын тәмамлаган югары һөнәри осталыкка ия татар теле, әдәбияты укытучысы Вәсилә Илчибакиева белән бергә тарих, география, урыс әдәбияты, музыка, рәсем укытучылары да белем учагында татар рухын булдыру, туган якны өйрәнү өчен күп көч куялар. Ана телен, гореф-гадәтләрне, традицияләрне үстерү һәм саклау мәсьәләләре буенча фәнни-тикшеренү эшләре башкаралар, түгәрәкләрдә халкыбыз һөнәрләрен, мәдәни байлыкларыбызны өйрәнәләр. Монда ата-аналар белән тыгыз бәйләнеш булдырылган. Бу эшләрне нәтиҗәле башкару өчен бөтен мөмкинлекләр дә бар: укытучылар ТОГИРРОда, Татарстан Республикасында белемнәрен үстерү курсларын үтәләр, семинар-конференцияләрдә тәҗрибә туплыйлар, өлкә мәгариф һәм фән департаменты милләтләр эшләре комитеты ярдәмендә укыту-методик, фәнни, белешмә, матур әдәбият белән тәэмин ителәләр, җирле язучы-шагыйрьләр китаплары дәресләрдә, класстан тыш чараларда еш кулланыла.

Музей бу юнәлешнең үзәгендә тора. Анда төрле темаларга экскурсияләр, очрашулар, КВН, лекцияләр, дәресләр үтә, тикшеренү эшләрендә дә файдалы, бай материаллар табарга була монда.

Эзлекле эшнең нәтиҗәсе "Киләчәккә адым” яшь тикшеренүчеләр фәнни форумында, район, өлкә олимпиадаларында, фестиваль-бәйгеләрдә яхшы чагыла. Н.Хәйруллина, Д.Чәлилова, Л.Туйчикова, З.Чагбарова чыгышлары фәнни-методик җыентыкларда, өлкә газета-журналлары битләрендә урын алган. Быел гына 10 нчы класс укучысы Диана Дәүләтшина татар теле һәм әдәбияты буенча өлкә олимпиадасында икенче урынны яулады. Коллектив өлкәкүләм фәнни-практик конференцияләрдә, семинарларда актив катнаша.

Тарман мәктәбе укытучылар коллективы еш кына җыелышып Төмәнгә концерт-театрларга культпоход ясыйлар, балалар белән мәркәзебез Казанга экскурсияләр оештыралар. 

Ләкин укучыда туган телгә мәхәббәт уяту, аның аһәңен, бөеклеген төшендерү өчен гаилә ярдәме кирәк. Гаиләдә ана теленә игътибар, хөрмәт тиешле рәвештә куелмаган булса, укытучы, мәктәп кенә күп нәрсә эшли алмый. Шуңа да гаилә белән тыгыз мөнәсәбәт урнаштыру төп рольне уйный. Алар әби-бабалары белән горурланырга, гаилә тарихы белән кызыксынып гомум тарихны аңларга, өлкәннәргә ихтирамлы булырга өйрәтәләр. Балалар нәсел агачларын бик теләп төзиләр, олылардан сорашып карт әби-бабаларының яшәеше турында мәгълүмат җыю ошый аларга. Шулай буыннар арасында бәйләнеш барлыкка килә. Бу очракта инде өлкәннәр өчен кичәләр оештыру, дини бәйрәмнәрне бергәләшеп үткәрү дә бик әһәмиятле. Дин әдәп-әхлак кагыйдәләренә төшендерсә, гореф-гадәтләр мәдәниятебезне сакларга ярдәм итә.

Шулай кулга-кул тотынып эшләү нәтиҗәсендә анкета сорауларына җавап язганда барлык укучылар да ана телен укырга бик теләп ризалык биргән.

Г.ВӘЛИЕВА.